Εισηγήτρια
Αγγελική Γιαννικοπούλου
Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας
ΤΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ
Τίτλος: Αλφαβητάρια (ΑΒC books) στο Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό Σχολείο
Περίληψη
Προκειμένου να μην αποδειχθεί ιδιαίτερα στρεσογόνα η μετάβαση των παιδιών από την προσχολική στη σχολική εκπαίδευση, η φοίτηση στο Δημοτικό οφείλει να στηριχθεί σε μια ευρεία γκάμα οικείων διαδικασιών, προσώπων, πρακτικών και υλικών. Αναφορικά με την ανάγνωση βιβλίων καλό είναι τα παιδιά των πρώτων τάξεων του Δημοτικού να επαναλαμβάνουν αναγνωστικές ρουτίνες ήδη γνωστές στο σχολείο και το σπίτι. Μάλιστα η πρώτη επαφή τους με το σχολικό εγχειρίδιο θα μπορούσε να συνοδεύεται και από τα δημοφιλή και ήδη γνωστά βιβλία αλφαβήτας (αλφαβητάρια, ΑΒCbooks). Γιατί τα αλφαβητάρια ως είδος απευθύνονται στα παιδιά του νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του δημοτικού, αλλά και σε μεγαλύτερους αναγνώστες ακόμη και σε ενηλίκους.
Στα πλαίσια του εργαστηρίου θα γίνει προσπάθεια να παρουσιαστούν αλφαβητάρια που ήδη κυκλοφορούν στο εμπόριο, να εκτεθεί η τεράστια ποικιλία τους, να καθοριστούν τα κριτήρια επιλογής τους και να διατυπωθούν προτάσεις για καινούργια, ‘χειροποίητα’ δείγματα.
______________________________________________
Εισηγητής
Χαράλαμπος Λεμονίδης
Καθηγητής Διδακτικής των Μαθηματικών
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΠΤΔΕ Φλώρινας
Τίτλος: Οι ανάπτυξη των αριθμητικών εννοιών στα παιδιά κατά την περίοδο του Νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού σχολείου
Περίληψη
Τα παιδιά κατά τη διάρκεια της προσχολικής εκπαίδευσης διαθέτουν πολλές αριθμητικές γνώσεις οι οποίες καταγράφονται από τις διάφορες έρευνες και προέρχονται από τη διδασκαλία στο νηπιαγωγείο είτε έχουν χαρακτήρα κοινωνικής γνώσης.
Η λογική της διδασκαλίας των αριθμητικών εννοιών στην πρώτη σχολική ηλικία βασίζεται στη διαδικασία της απαρίθμησης και την έννοια του πληθαρίθμου.
Είναι σημαντικό για τη διδασκαλία αυτή των αριθμητικών εννοιών, η επιλογή των κατάλληλων εποπτικών υλικών καθώς και η χρήση της αριθμογραμμής.
Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να γνωρίζουν επίσης την γνωστική ανάπτυξη των πράξεων της πρόσθεσης και της αφαίρεσης και την εξατομίκευσή τους κατά τη διδασκαλία.
_________________________________________________________
Εισηγητής
Βασίλης Τσελφές
Ομότιμος Καθηγητής ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ
Τίτλος: Οι Φυσικές Επιστήμες στη μετάβαση από την Προσχολική στη Σχολική Εκπαίδευση. Παλιότερα και σήμερα
Περίληψη
Στην παρουσίαση αυτή θα προσπαθήσω να διαχειριστώ τα ζητήματα που εγείρονται στο πεδίο της Εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήμες (ScienceEducationή και Διδακτική των Φυσικών Επιστημών) στην Προσχολική και τη Σχολική Εκπαίδευση, ελπίζοντας ότι θα καταλήξω σε μια πειστική πρόταση που επιτρέπει στις μέρες μας (και πάντως μετά τη δεκαετία του 1990), μια συνεκτική προσέγγιση των Φυσικών Επιστημών και για τις δύο παραπάνω περιοχές της Εκπαίδευσης.
Αφού πραγματοποιήσω μια σύντομη αναδρομή της εξέλιξης των σχέσεων των Φυσικών Επιστημών με τη Γενική Εκπαίδευση θα σταθώ στη μετάβαση του ’90, τη μετάβαση του επιστημονικού εγγραμματισμού, και θα προσπαθήσω να δείξω τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους υποδέχτηκαν τις νέες ιδέες οι δομές της Προσχολικής και της Σχολικής Εκπαίδευσης. Θα ολοκληρώσω αυτό το μέρος της παρουσίασης συμπεριλαμβάνοντας και τις νεότερες διεθνώς στοχεύσεις που αναφέρονται στη δημιουργικότητα και την καινοτομία στην εκπαίδευση.
Στο κύριο μέρος της παρουσίασης θα χρησιμοποιήσω δεδομένα από την εκπαιδευτική έρευνα και κυρίως παραδείγματα από τη διδακτική πράξη, για να δείξω τόσο τις διαφοροποιήσεις όσο και τα σημεία σύγκλισης μεταξύ διδακτικών πρακτικών, που αφορούν ζητήματα των Φυσικών Επιστημών, τόσο στην Προσχολική όσο και τη Σχολική Εκπαίδευση. Τα παραδείγματα θα τείνουν να επιβεβαιώσουν την υπόθεση ότι οι διαφοροποιήσεις πηγάζουν κυρίως από παραδοσιακές απόψεις για την εκπαιδευτική διαδικασία ενώ οι συγκλίσεις προωθούνται από τα σύγχρονα ρεύματα γενικότερης αναδιαμόρφωσης των εκπαιδευτικών στόχων.
Θα ολοκληρώσω την παρουσίασή μου με μια σειρά προτάσεων που είναι δυνατόν να υλοποιηθούν και ταυτόχρονα να προωθήσουν τις νεότερες θεσμικές-εκπαιδευτικές δεσμεύσεις.
______________________________________________
Εισηγητής
Βασίλης Τσάφος
Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ
Τίτλος: Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό ως συνέχεια: πώς θα παραμείνουμε, εκπαιδευτικοί και μαθητές/ήτριες επινοητικοί και δημιουργικοί
Περίληψη
Στο εργαστήριο θα προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε τους άξονες του Αναλυτικού Προγράμματος που προωθούν την ανάπτυξη του παιδιού μέσα από ποικίλα ερεθίσματα. Πώς δηλαδή νοηματοδοτούμε τους βασικούς τομείς ανάπτυξης του παιδιού (Ταυτότητα & αυτονομία, Κοινωνική αλληλεπίδραση, Επικοινωνία, Σκέψη & εξερεύνηση) και με ποιους τρόπους μπορούν να επηρεάσουν τις εκπαιδευτικές πρακτικές στην προοπτική της συνέχειας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θα συζητήσουμε τέλος πώς η εστίαση στους συγκεκριμένους τομείς μπορεί να δώσει μια προοπτική ανάπτυξης στην ευρύτερη πορεία των παιδιών στην εκπαίδευση.
______________________________________________________
Εισηγητές
Παρασκευοπούλου Πολυξένη,
Υπεύθυνη Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Φ.Ε.
Μαρία Κούκνη,
MAΠαιδοψυχολόγος – Εικαστική θεραπεύτρια, μέλος των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Φ.Ε.
Τίτλος: «Χτίζοντας γέφυρες φιλίας στην Α’ Δημοτικού». Ο υποστηρικτικός ρόλος του σχολείου στην ομαλή ένταξη του παιδιού σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο.
Περίληψη
Η μετάβαση του παιδιού από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο αποτελεί μια διαδικασία ζύμωσης και ωρίμασής του, τόσο σε μαθησιακό όσο και σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο. Η ομαλή μετάβασή του στη νέα φάση της ζωής του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: την ιδιοσυγκρασία του, την προετοιμασία που έχει πραγματοποιηθεί στο νηπιαγωγείο και στο οικογενειακό του περιβάλλον, την ωριμότητά του, καθώς και τις κοινωνικές και τις μαθησιακές του δεξιότητες.
Στην Α’ Δημοτικού σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ένταξη του νέου μαθητή στην τάξη του και η ικανότητά του να συνδεθεί με τους νέους συμμαθητές του. Αυτό αποτελεί και τη βάση, η οποία θα επιτρέψει στο νέο μαθητή να νιώσει εμπιστοσύνη και ασφάλεια, καθώς και να επενδύσει στο νέο αυτό περιβάλλον, τόσο σε γνώσεις όσο και σε φιλίες. Η έννοια της φιλίας έρχεται δειλά δειλά να εδραιωθεί ως ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας.
Πώς βοηθάμε το παιδί να ενταχθεί καλύτερα στην ομάδα της τάξης του; Να γνωρίσει τους νέους συμμαθητές του; Να μπορέσει να επικοινωνήσει τις δεξιότητές του και να ενδιαφέροντά του στο νέο αυτό κύκλο συμμαθητών;
Μέσα από ένα βιωματικό πρόγραμμα, το οποίο πραγματοποιείται στην Α΄ τάξη του δημοτικού και αποτελεί προϊόν της συνεργασίας των Αρσακείων Τοσιτσείων Σχολείων με τις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, θα μπούμε στη θέση των μικρών μαθητών, θα κατανοήσουμε και θα επιχειρήσουμε να αφουγκραστούμε τόσο την αγωνία όσο και τον ενθουσιασμό τους. Επίσης, θα προσπαθήσουμε να συστήσουμε τον εαυτό μας μέσα στην τάξη μας, αλλά και να παρουσιάσουμε ενδεχομένως τους νέους φίλους μας.
_______________________________________________
Εισηγητής
Γιώργος Γεωργουλέας,
Ψυχολόγος, μέλος των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Φ.Ε.
Τίτλος: Ψυχοκοινωνικές και γνωστικές διαστάσεις κατά τη μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό. Ο ρόλος των γονέων
Περίληψη
Στο εργαστήριο αυτό παρουσιάζονται στοιχεία σχετικά με τη σημασία της εμπλοκής των γονέων στη διαδικασία μετάβασης των παιδιών από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά στη σπουδαιότητα της πληροφόρησης των γονέων σχετικά με τη διαδικασία μετάβασης, τη σημασία της συνεργασίας σχολείου-γονέων, καθώς και της αλληλοενημέρωσης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και γονείς. Επίσης, επισημαίνεται η αναγκαιότητα να καλλιεργηθεί από τους γονείς προς τα παιδιά η θετική εικόνα για το σχολείο τόσο ως χώρο ανάπτυξης ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων, όσο και ως πλαίσιο εκδίπλωσης γνωστικών ικανοτήτων. Ακόμα, επισημαίνονται τα οφέλη της συνεχούς και συστηματικής επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, με στόχο την ομαλή προσαρμογή του παιδιού στις πολλαπλές αναπτυξιακές απαιτήσεις που προκύπτουν κατά την έναρξη της φοίτησής του στην πρώτη τάξη του Δημοτικού. Επιπλέον γίνεται αναφορά στην καλλιέργεια τόσο εκ μέρους των εκπαιδευτικών, όσο και των γονέων, της συναισθηματικής ανάπτυξης των παιδιών και της ενθάρρυνσης να εκφράσουν τα συναισθήματά τους για τη μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό. Τέλος, θα γίνει βιωματική δραστηριότητα σχετική με τη συνεργασία και την επικοινωνία εκπαιδευτικών-γονέων.
_________________________________________
Εισηγήτρια
Φίλια Δενδρινού
Θεατρολόγος-Θεατροπαιδαγωγός
Τίτλος: Θέατρο στο σχολείο: Αλληλεπιδραστικές δραστηριότητες και Ενσυναισθητική εμπειρία
Περίληψη
Στο εργαστήρι θα ανιχνεύσουμε τεχνικές του θεάτρου που αναφέρονται στην ολιστική προσέγγιση της γνώσης μέσα από την εμπειρία της ενσυναίσθησης. Η επαφή των παιδιών με την τέχνη του θεάτρου τα βοηθά σε πέντε διαφορετικούς τομείς: Στην κατανόηση και αποδοχή του άλλου, στην εξερεύνηση - εξωτερίκευση των συναισθημάτων τους, στην απόκτηση νέας γνώσης, στην καλύτερη επικοινωνία μέσα στη δυναμική της ομάδας, στην δική τους προσωπική ανάπτυξη. Γνωστική, συναισθηματική και επικοινωνιακή ενσυναίσθηση αναζητούνται μέσα από το ταξίδι στους πολλαπλούς θεατρικούς κώδικες και στη συμβολική θεατρική γλώσσα που είναι σύνθετη, παιδευτική και βαθύτατα κοινωνική.